پلی بوتیلن ترفتالات
پلی بوتیلن ترفتالات (PBT) یک پلیمر ترموپلاستیک مهندسی از خانواده پلی‌استرها است که به دلیل خواص مکانیکی بالا، پایداری ابعادی، مقاومت در برابر حرارت، رطوبت و مواد شیمیایی، در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، الکترونیک، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده به‌طور معمول از واکنش بین بوتان‌دی‌ال (BDO) و اسید ترفتالیک یا دی‌متیل ترفتالات (DMT) تولید می‌شود و از ویژگی‌هایی مثل قابلیت قالب‌گیری بالا، زمان چرخه کوتاه در فرایند تزریق، مقاومت الکتریکی عالی و ظاهر سطحی خوب برخوردار است. همچنین در گریدهای مختلف از جمله الیاف‌دار، دیرسوز، مقاوم به UV و تماس با مواد غذایی تولید می‌شود که هر یک بسته به نیازهای صنعتی خاص انتخاب می‌گردد.
پلی بوتیلن ترفتالات (PBT) چیست؟
پلی بوتیلن ترفتالات (PBT) یک پلیمر مهندسی ترموپلاستیک نیمه‌بلورین است که از خانواده پلی‌استرها به شمار می‌رود. این ماده به دلیل ترکیبی از خواص مکانیکی، حرارتی، الکتریکی و شیمیایی برجسته خود، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است.
تولید PBT
PBT از پلیمریزاسیون دی‌متیل ترفتالات (DMT) یا اسید ترفتالیک (TPA) با ۱,۴-بوتان‌دی‌ال (BDO) و با استفاده از کاتالیزورهای ویژه تولید می‌شود. این فرآیند معمولاً به روش استریفیکاسیون یا تبادل استری انجام می‌گیرد. به دلیل فرارتر بودن متانول، سرعت تبادل در روش استری بالاتر از استریفیکاسیون است.
خواص و ویژگی های PBT
PBT دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از کاربردهای مهندسی تبدیل می‌کند:
- مقاومت مکانیکی عالی: دارای استحکام، چقرمگی و سختی بالا است. این ویژگی‌ها با افزودن الیاف شیشه یا سایر تقویت‌کننده‌ها به طور قابل توجهی بهبود می‌یابند.
- پایداری ابعادی بالا: در برابر خزش (تغییر شکل تحت بار ثابت در طول زمان) مقاوم است و پایداری ابعادی خوبی دارد، به این معنی که شکل خود را در شرایط مختلف حفظ می‌کند.
- مقاومت حرارتی بالا: می‌تواند دماهای بالا را تحمل کند. نقطه ذوب آن حدود ۲۲۳ درجه سانتی‌گراد است و حداکثر دمای کاربری آن می‌تواند تا ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد و حتی با تقویت‌کننده‌ها تا ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد نیز برسد.
- خواص الکتریکی عالی: PBT عایق الکتریکی بسیار خوبی است و مقاومت الکتریکی بالا و استحکام دی‌الکتریک بالایی دارد. این ویژگی‌ها آن را برای قطعات الکترونیکی ایده‌آل می‌کند.
- مقاومت شیمیایی خوب: در برابر طیف وسیعی از مواد شیمیایی از جمله حلال‌های آلی، اسیدهای رقیق، قلیاهای ضعیف، روغن‌ها و گریس‌ها مقاوم است.
- جذب رطوبت پایین: جذب رطوبت کمی دارد که به حفظ خواص مکانیکی آن در محیط‌های مرطوب کمک می‌کند.
- فرآیندپذیری مطلوب: به راحتی قالب‌گیری می‌شود و سرعت کریستالیزاسیون بالایی دارد که به معنای زمان چرخه قالب‌گیری کوتاه‌تر است.
- مقاومت در برابر سایش: خاصیت مقاومت در برابر سایش دارد.
- مقاومت در برابر اشعه UV: اگرچه PBT و PET در فضای باز به محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) نیاز دارند، اما افزودن پایدارکننده‌های UV می‌تواند مقاومت آنها را در برابر این اشعه‌ها بهبود بخشد.
کاربرد های پلی بوتیلن ترفتالات در صنعت
پلی‌بوتیلن ترفتالات (PBT) یک پلیمر مهندسی گرمانرم است که به دلیل خواص مکانیکی، حرارتی و الکتریکی برجسته‌اش، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است. این ماده در خانواده پلی‌استرها قرار می‌گیرد و به راحتی قابل قالب‌گیری و ترموفرم شدن است.
۱. صنعت خودرو سازی
PBT به دلیل مقاومت حرارتی بالا، پایداری ابعادی و مقاومت در برابر مواد شیمیایی و سایش، یک انتخاب ایده‌آل برای ساخت قطعات مختلف خودرو است. از جمله کاربردهای آن در این صنعت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قطعات زیر کاپوت: سنسورها، جعبه فیوز، قطعات سیستم سوخت، عایق‌های سیم و کابل، بدنه‌های موتور و قطعات سیستم احتراق. این قطعات به دلیل قرار گرفتن در معرض دماهای بالا، مایعات و ارتعاشات، نیاز به موادی با مقاومت بالا دارند.
- قطعات داخلی و خارجی خودرو: دستگیره درب، آینه‌های بغل، برف پاک‌کن، کاپوت، محفظه چراغ‌های جلو و عقب و اجزای داخلی مانند داشبورد و کنسول مرکزی.
- فن‌ها و پمپ‌ها: به دلیل دوام و مقاومت در برابر شرایط سخت.
۲. صنایع الکتریکی و الکترونیکی
یکی از ویژگی‌های کلیدی PBT، خواص عایق الکتریکی عالی آن است که آن را برای تولید انواع قطعات الکتریکی و الکترونیکی مناسب می‌سازد. کاربردهای این پلیمر در این بخش شامل:
- سوئیچ‌ها و کانکتورها: به دلیل مقاومت حرارتی بالا و دوام در شرایط سخت.
بدنه فیوز، دوشاخه برق، عایق کابل و سیم: برای تضمین ایمنی و عملکرد صحیح. - برد مدار چاپی (PCB): در برخی از قطعات آن به کار می‌رود.
- قطعات تلفن، لوازم جانبی تلویزیون و کامپیوتر: مانند برخی از کیبوردها.
- بدنه پروژکتورها و لامپ‌های کم‌مصرف: به دلیل پایداری و مقاومت در برابر حرارت.
- کابل‌های فیبر نوری: به دلیل خواص مکانیکی و پایداری.
۳. تولید لوازم خانگی
PBT به دلیل مقاومت در برابر حرارت، استحکام و پایداری ابعادی در تولید قطعات مختلف لوازم خانگی نیز کاربرد دارد:
- قطعات جاروبرقی، آسیاب برقی، سشوار و توسترها.
- دسته اتو و دستگیره‌های اجاق گاز و فر.
- قطعات ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی.
- کاور و قطعات جت اسکی و کفش اسکی.
۴. سایر کاربرد های صنعتی
PBT علاوه بر صنایع ذکر شده، در بخش‌های دیگری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- قطعات صنعتی و ماشین‌آلات: مانند یاتاقان‌ها، دنده‌ها، واشرها و مهر و موم‌ها که نیاز به مقاومت در برابر فشار و سایش دارند.
- تولید الیاف و پوشاک: PBT می‌تواند به صورت الیاف تولید شود و به دلیل خاصیت کشسانی طبیعی شبیه به لایکرا، در لباس‌های ورزشی و لباس شنا (به دلیل مقاومت در برابر کلر) استفاده می‌شود. همچنین در تولید الیاف صنعتی، نخ و پوشاک نیز کاربرد دارد.
- قطعات درب و پنجره: به دلیل پایداری ابعادی و مقاومت.
- مبلمان اداری: به علت عملکرد و ظاهر مناسب.
- صنایع پزشکی: در تولید برخی تجهیزات پزشکی.
- صنایع غذایی: در اجزای ماشین‌آلات پردازش مواد غذایی به دلیل جذب رطوبت کم و مقاومت در برابر لکه شدن.
نکات مهم:
- گریدهای مختلف: PBT دارای گریدهای متنوعی است، از جمله انواع تقویت شده با الیاف شیشه که مقاومت کششی، انعطاف‌پذیری و استحکام بالاتری دارند. گریدهای مقاوم در برابر ضربه و مقاوم در برابر حرارت نیز موجود هستند.
- پایداری زیست محیطی: PBT قابل بازیافت است و می‌تواند به کاهش تأثیر منفی بر محیط زیست کمک کند.
این گستردگی در کاربردها، PBT را به یکی از پلیمرهای مهندسی مهم و پرمصرف در صنعت تبدیل کرده است.
خواص مکانیکی و حرارتی پلی بوتیلن ترفتالات
پلی‌بوتیلن ترفتالات (PBT) یک پلیمر مهندسی گرمانرمه که به خاطر ویژگی‌های برجسته‌اش، به خصوص خواص مکانیکی و حرارتی متعادل و مطلوبش، در صنایع مختلف کاربرد زیادی پیدا کرده. این ویژگی‌ها رو می‌شه با اضافه کردن موادی مثل الیاف شیشه، حتی بهتر هم کرد.
خواص مکانیکی پلی‌بوتیلن ترفتالات (PBT)
خواص مکانیکی PBT در واقع نشون می‌ده که این ماده چقدر در برابر نیروها و فشارهای فیزیکی مقاومه:
- استحکام کششی بالا: PBT خیلی قویه و می‌تونه بدون اینکه به راحتی کش بیاد یا پاره بشه، بارهای زیادی رو تحمل کنه. همین ویژگی باعث می‌شه برای ساخت قطعاتی که تحت کشش یا فشار هستن، ایده‌آل باشه. اگه بهش الیاف شیشه اضافه بشه، این استحکام خیلی بیشتر هم می‌شه.
- سفتی خوب: این پلیمر نسبتاً سفته، یعنی در برابر تغییر شکل و خم شدن تحت بار مقاومت خوبی داره.
- پایداری ابعادی عالی: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های PBT اینه که ابعادش خیلی پایداره. یعنی حتی با تغییر دما یا رطوبت، اندازه‌اش به طور محسوسی تغییر نمی‌کنه. این ویژگی برای قطعات دقیق و حساس، مثل قطعات الکترونیکی، فوق‌العاده مهمه.
- مقاومت در برابر خزش: PBT در برابر خزش هم مقاومه. خزش یعنی تغییر شکل تدریجی یک ماده وقتی برای مدت طولانی تحت بار ثابتی قرار می‌گیره.
- مقاومت ضربه‌ای مناسب: PBT می‌تونه ضربه‌ها رو جذب کنه و به راحتی نشکنه یا ترک نخوره. این مقاومت حتی در دماهای پایین هم حفظ می‌شه.
- مقاومت سایشی و اصطکاکی خوب: این پلیمر در برابر سایش و اصطکاک هم مقاومه، که باعث می‌شه برای ساخت قطعات متحرک یا اونایی که در معرض سایش هستن، گزینه خوبی باشه.
- جذب رطوبت کم: PBT رطوبت کمی جذب می‌کنه. این ویژگی کمک می‌کنه تا پایداری ابعادی و خواص مکانیکیش در محیط‌های مرطوب حفظ بشه.
خواص حرارتی پلی‌بوتیلن ترفتالات (PBT)
خواص حرارتی PBT نشون می‌ده که این ماده در دماهای مختلف چطور رفتار می‌کنه و چقدر در برابر حرارت مقاومه:
- مقاومت حرارتی بالا: PBT می‌تونه دماهای نسبتاً بالا رو بدون اینکه شکلش تغییر کنه یا خراب بشه، تحمل کنه. این ویژگی برای کاربردهایی که در معرض حرارت زیاد هستن، مثل قطعات خودرو زیر کاپوت یا قطعات لوازم خانگی، خیلی مهمه.
- نقطه ذوب بالا: نقطه ذوب PBT تقریباً ۲۲۳ درجه سانتی‌گراده. این نقطه ذوب بالا بهش اجازه می‌ده در جاهایی که دمای عملیاتی بالاتری وجود داره، استفاده بشه.
PBT معمولاً در حدود ۴۰ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراده.
- دمای انحراف گرمایی (HDT): این دما نشون می‌ده که یک نمونه PBT تحت یک بار مشخص، در چه دمایی شروع به تغییر شکل زیادی می‌کنه. برای PBT بدون الیاف، این دما حدود ۶۰ تا ۸۰ درجه سانتی‌گراده، اما اگه بهش الیاف شیشه اضافه بشه، می‌تونه خیلی زیاد بشه و حتی به بالای ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد هم برسه.
- خواص شعله‌وری: PBT به طور ذاتی قابل اشتعاله، اما می‌شه با اضافه کردن مواد بازدارنده شعله، اون رو به گریدهای مقاوم در برابر آتش تبدیل کرد. این گریدها برای کاربردهای الکتریکی و الکترونیکی، جایی که ایمنی در برابر آتش مهمه، ضروری هستن.
تاثیر الیاف شیشه بر PBT:
اضافه کردن الیاف شیشه به PBT یکی از روش‌های رایج برای بهبود قابل توجه خواص این ماده‌ست. با این کار:
- استحکام کششی، خمشی و سفتیش خیلی بیشتر می‌شه.
- مقاومت حرارتی (HDT) اون افزایش پیدا می‌کنه.
- پایداری ابعادیش بهتر می‌شه.
- انقباض در قالب‌گیری کاهش پیدا می‌کنه.
در مجموع، PBT با داشتن این تعادل مناسب از خواص مکانیکی و حرارتی، به خصوص در گریدهای تقویت‌شده، به یکی از مواد پلیمری پرکاربرد و ارزشمند در صنعت تبدیل شده.
قیمت پلی بوتیلن ترفتالات
در زمینه قیمت پلی بوتیلن ترفتالات (PBT)، باید بگم که این یک موضوع کاملاً پویا و متغیره و نمی‌تونیم یک قیمت ثابت و همیشگی رو ارائه بدیم. قیمت PBT تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار داره که باید همیشه اون‌ها رو در نظر گرفت.
قیمت پلی بوتیلن ترفتالات (PBT)
همانطور که می‌دونید، قیمت مواد اولیه پلیمری در بازار جهانی و داخلی همیشه در حال نوسانه. PBT هم از این قاعده مستثنی نیست. برای اطلاع از قیمت روز و دقیق PBT، بهترین راه اینه که با تامین‌کنندگان معتبر و فعال در این حوزه، مثل مجموعه آرشید پلیمر، تماس بگیرید. کارشناسان ما می‌تونن با توجه به گرید مورد نیاز شما، حجم سفارش و شرایط بازار، جدیدترین قیمت رو در اختیارتون قرار بدن.
عوامل مؤثر بر قیمت پلی‌بوتیلن ترفتالات (PBT)
عوامل متعددی بر قیمت PBT تاثیرگذار هستند که شناخت آنها به شما در برنامه‌ریزی خرید و مدیریت هزینه‌ها کمک می‌کند:
- قیمت مواد اولیه اصلی: PBT از واکنش شیمیایی بین اسید ترفتالیک (PTA) یا دی‌متیل ترفتالات (DMT) و ۱،۴-بوتان‌دیول (BDO) تولید می‌شه. نوسانات قیمت این مواد اولیه در بازار جهانی، به طور مستقیم بر قیمت نهایی PBT تاثیر می‌ذاره.
- نرخ ارز: از آنجایی که بخش قابل توجهی از PBT مصرفی در ایران وارداتیه، تغییرات نرخ ارز (به خصوص دلار) تاثیر مستقیمی بر قیمت ریالی این ماده داره.
- گریدهای مختلف PBT: PBT در گریدهای متنوعی تولید می‌شه، از جمله:
- PBT ساده (بدون تقویت): قیمت پایین‌تری داره.
- PBT تقویت شده با الیاف شیشه: با افزایش درصد الیاف شیشه، استحکام و خواص مکانیکی و حرارتی اون بهتر می‌شه، اما طبیعتاً قیمت بالاتری هم داره.
- PBT ضد شعله: این گریدها دارای افزودنی‌های خاصی برای مقاومت در برابر آتش هستند که باعث افزایش قیمت اون‌ها می‌شه.
- گریدهای خاص با ویژگی‌های متفاوت: مثلاً گریدهای با مقاومت ضربه بالا، گریدهای مقاوم در برابر اشعه فرابنفش (UV) و غیره، که بسته به ویژگی‌های خاصشون، قیمت‌های متفاوتی دارن.
- عرضه و تقاضا در بازار جهانی و داخلی: هرگونه عدم تعادل بین عرضه (تولید و واردات) و تقاضا (مصرف) می‌تونه منجر به نوسانات قیمتی بشه. کمبود عرضه یا افزایش ناگهانی تقاضا، معمولاً قیمت رو بالا می‌بره.
- هزینه‌های تولید و انرژی: هزینه فرآیند تولید PBT، از جمله مصرف انرژی (برق، گاز و…) و هزینه‌های نیروی انسانی، بر قیمت نهایی تاثیرگذاره.
- هزینه‌های حمل و نقل و لجستیک: هزینه‌های مربوط به واردات، گمرک و حمل و نقل داخلی نیز به قیمت نهایی محصول اضافه می‌شه.
- برند و کشور تولیدکننده: تولیدکنندگان مختلف با برندهای متفاوت، قیمت‌های خاص خودشون رو دارن. کیفیت و استانداردهای رعایت شده در تولید نیز می‌تونه بر قیمت تاثیرگذار باشه.
- مقدار سفارش (عمده یا خرد): معمولاً در خریدهای عمده، قیمت هر واحد PBT کمتر از خریدهای خرد و جزئی هست.
- سیاست‌های تجاری و تعرفه‌ها: تغییر در قوانین واردات، تعرفه‌های گمرکی و سیاست‌های حمایتی یا محدودکننده دولت، می‌تونه بر قیمت نهایی PBT تاثیر بگذاره.
نحوه استعلام قیمت در آرشید پلیمر
در آرشید پلیمر، ما همواره تلاش می‌کنیم تا بهترین و به روزترین اطلاعات قیمتی رو در اختیار مشتریان عزیزمون قرار بدیم. با توجه به نوسانات بازار، توصیه می‌کنیم برای دریافت قیمت دقیق و مشاوره تخصصی در مورد گرید مناسب PBT برای کاربرد خاص شما، با کارشناسان فروش ما در آرشید پلیمر تماس بگیرید. ما آماده‌ایم تا با ارائه اطلاعات کامل و شفاف، شما رو در یک خرید مطمئن و به صرفه همراهی کنیم.
آیا PBT مقاوم به حرارت است؟
بله، PBT مقاومت حرارتی بالایی دارد و می‌تواند دماهای نسبتاً بالا را تحمل کند. گریدهای تقویت شده با الیاف شیشه مقاومت حرارتی بسیار بالاتری دارند.
PBT چه خواص مکانیکی برجسته ای دارد؟
PBT دارای استحکام کششی و سفتی بالا، پایداری ابعادی عالی، مقاومت در برابر خزش و مقاومت ضربه‌ای مناسب است.
آیا PBT در برابر مواد شیمیایی مقاوم است؟
بله، PBT مقاومت خوبی در برابر بسیاری از حلال‌ها، روغن‌ها و مواد شیمیایی دارد که آن را برای محیط‌های صنعتی مناسب می‌کند.
تفاوت اصلی PBT و PET چیست؟
PBT و PET هر دو از خانواده پلی‌استرها هستند. PBT معمولاً مقاومت ضربه‌ای بهتری (به خصوص در دماهای پایین) و فرآیندپذیری آسان‌تری نسبت به PET دارد، در حالی که PET شفاف‌تر و سفت‌تر است.
آیا PBT قابل بازیافت است؟
بله، PBT قابلیت بازیافت دارد و این ویژگی آن را به انتخابی سازگار با محیط زیست تبدیل می‌کند.
استفاده از الیاف شیشه چه تاثیری بر خواص PBT دارد؟
افزودن الیاف شیشه به PBT به طور چشمگیری باعث افزایش استحکام کششی، خمشی، سفتی و مقاومت حرارتی (HDT) آن می‌شود.
PBT برای چه قطعاتی مناسب نیست؟
PBT بدون تقویت‌کننده ممکن است در برابر ضربه‌های خیلی شدید در دماهای پایین حساس باشد و برای کاربردهایی که نیاز به شفافیت کامل دارند، مناسب نیست.
برای خرید PBT از آرشید پلیمر چطور باید اقدام کرد و قیمت آن چگونه تعیین می‌شود؟
برای خرید و اطلاع از قیمت روز PBT، می‌توانید با کارشناسان فروش آرشید پلیمر تماس بگیرید. قیمت PBT به عواملی مانند گرید مورد نیاز، میزان سفارش، قیمت مواد اولیه جهانی و نرخ ارز بستگی دارد و متغیر است.